Archive for month: May, 2017

De slimme meter is, anders dan zijn naam doet vermoeden, helemaal niet slim. Het is een meetinstrument dat bijhoudt hoeveel energie je verbruikt en op regelmatige tijdstippen de meterstanden automatisch naar je netbeheerder stuurt. Zelf je verbruik monitoren of energie besparen, kan alleen als je de slimme meter combineert met extra apparatuur en/of software die je inzicht geeft in je verbruik.

De VREG gaat uit van een gemiddelde besparing voor gezinnen van 1,8 %. Toch is het jammer dat de besparing van een zuinig ‘gemiddeld’ gezin teniet wordt gedaan door de verhoging van de energiefactuur om de invoering van de ‘slimme’ meter mogelijk te maken. De invoering zou gespreid worden over maar liefst 15 jaar. De voordelen worden dus pas veel later realiteit. Bovendien is de verwachte levensduur van de “slimme” meter maar 15 jaar. De helft van een ‘klassieke’ Ferrarismeter. Niet zo duurzaam dus.

Het debat over de slimme meters leidt de aandacht af van waar het werkelijk om gaat: de visie op een slim elektriciteitsnet en -productie, kortom een echt energiebeleid. Daar hebben we nog maar nauwelijks iets van gehoord, noch is er hierover een maatschappelijk debat gevoerd. Ook de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) heeft daar in eerdere adviezen al voor gepleit.

In de conceptnota van de minister staat: “Digitale metingen zijn het begin van een slim net waarbij we veel fijner de energiestromen kunnen sturen”. Deze aanname is niet correct. De verbruiksmeter is het eindpunt van een slim net. Zie het als een vissersnet waarvan de mazen steeds fijner worden. Als je een dergelijk net wil maken, start je bij de grote lijnen en eindig je bij fijnere mazen.

Publiek belang wordt bijzaak

Een van de mogelijke oorzaken is dat de kennis en informatie vrijwel volledig bij de netbeheerders zelf zit. En daarin schuilt een gevaar. Het risico op een ‘regulatory capture’ is niet denkbeeldig: een situatie waarbij een regulerende overheidsinstantie niet langer het publieke belang dient, maar de belangen van de sector die zij dient te reguleren. Al dan niet bewust.
Deze visieontwikkeling zou nochtans de hoogste prioriteit moeten zijn. Waarom zou een kleine wijk geen eigen ‘microgrid’, een klein elektriciteitsnetwerk, mogen hebben? Hier kan je met bijvoorbeeld brandstofcellen en zonnepanelen de wijk voor pakweg 80 % van energie voorzien. En je moet maar een aansluiting met bijhorende meter voorzien. Lokaal opgewekte energie die lokaal wordt verbruikt: efficiënter kan niet. Dit is technisch perfect mogelijk, maar wettelijk niet toegelaten.
Niet dezelfde fout maken als de rest

• Informeer en praat met de consument. Creëer een draagvlak en stel vanaf de allereerste dag van de uitrol een eenvoudige app of display ter beschikking. Zo krijgen gezinnen een goed inzicht in hun verbruikspatroon. Zorg ervoor dat de consument er zelf iets bij te winnen heeft.
• De kost van de meter mag niet doorgerekend worden aan de consument. De werkelijke energiekost is vandaag maar een klein deel van de te betalen factuur. Het zou fundamenteel oneerlijk zijn om dit nog eens te verhogen.
• Span de kar niet voor het paard. Investeer (eerst) in een slim net.
• Hervorm de oude distributiestructuren. De technologie houdt een uitrol van een ‘slim net’ niet tegen, wel de soms absurde regelgeving en overregularisering.
• Leer van de fouten van deze uitrol in andere landen.

Het zou jammer zijn om de geleerde lessen uit het buitenland zomaar naast ons neer te leggen. Niemand ontkent dat ‘slimme’ meters een belangrijk bouwblok zijn op weg naar duurzame elektriciteitsvoorziening. Maar dan wel binnen een slim net en dito energiebeleid waarbij iedere belanghebbende wint. Ook, en vooral, de consument.

Dit artikel verscheen op Livios.be.